Flipped classroom

Door: Hans Reitzema

De flipped classroom. Voor sommigen lijkt dat het toverwoord voor blended learning. Critici beweren dat het niet meer is dan dat je studenten goed voorbereid het college bezoeken. Flippen die klas, of niet?

Flipped classroom
In de flipped classroom komen studenten die goed voorbereid zijn. Zij kunnen meteen aan hun huiswerk beginnen. Er gaat geen tijd meer verloren aan het geven van gezamenlijke instructie, want de studenten hebben vooraf de literatuur bestudeerd, online instructiefilmpjes en andere digitale leermiddelen bekeken en zijn zichtbaar actief aan de slag geweest met de materie. In hun eigen tijd en in hun eigen tempo. Nu gaan ze werken aan opdrachten en projecten. De docent heeft in de klas de tijd om op maat begeleiding en verdieping te bieden. De afbeelding hiernaast is een prachtige infographic over de flipped classroom van Kennisnet.

Aandachtspunten
Mooi concept dus, die flipped classroom. Maar er zijn wel wat punten, die aandacht behoeven:

1. We kunnen nog steeds niet buiten geweldige docenten. De docent wordt in de flipped classroom niet gereduceerd tot huiswerkbegeleider, maar zijn rol verandert wel. Hij is nauw betrokken bij het ontwikkelen van het digitale onderwijsmateriaal en is in staat om tijdens bijeenkomsten begeleiding op maat te bieden aan verschillende (groepjes van) studenten. Dat vraagt nogal wat van docenten!
2. Docenten moeten zich blijven professionaliseren. Juist omdat de rol van de docent verandert hebben zij scholing nodig. De (nauwe betrokkenheid bij de) ontwikkeling en selectie van digitaal materiaal vraagt vaardigheden, die de docent in de tijd van een tekst- en een werkboek niet nodig had. Dit geldt ook voor het begeleiden van studenten in de klas.
3. Het digitale materiaal moet van hoge kwaliteit zijn. Studenten haken af bij het bekijken van knullige zelf opgenomen filmpjes. Het materiaal moet gewoon goed en aantrekkelijk zijn. Gebruik liever goed bestaand materiaal dan eigen knutselwerk.

Maar wat als…?
Het hele concept van die flipped classroom staat of valt met het studiegedrag van de studenten. Die hebben niet altijd zin of tijd om vooraf al die online leeractiviteiten te ontplooien. Dan valt er voor de docent weinig te flippen. Toch maar weer college gaan geven dan? Wilfred Rubens blogde over hoe je studenten kunt motiveren zich goed voor te bereiden. Ook in de reacties staan goede tips. Mijn selectie:

• Eerst de vragen, dan content. Als studenten eerst vragen krijgen, gaan ze gerichter de inhoud bestuderen. Dit vraagt wel iets van de kwaliteit van die vragen. Wanneer de vragen gericht zijn op een te laag kennisniveau, kan de student op zoek gaan naar de juiste antwoorden en de rest van het leermateriaal aan zich voorbij laten gaan.
• Bouw een game-element in. Dat vinden ze leuk, gamen.
• Gebruik de kracht van peers. Studenten zijn gevoelig voor (de mening van) hun peers. Als ze elkaars online activiteiten kunnen bekijken of er zelfs wederzijds afhankelijk van zijn, kan dat positief werken voor de motivatie om aan de slag te gaan.
• Slecht gedrag niet belonen. De verleiding is groot om toch maar college te gaan geven als (bijna) niemand zich adequaat heeft voorbereid. Niet doen.

Allemaal een filmpje?
De flipped classroom is meer dan je hoorcollege op YouTube zetten en tijdens de les vragen beantwoorden. En laten we eerlijk zijn: niet iedere docent doet het goed in een filmpje. Edumedic verzamelde via Twitter de in de praktijk meest gebruikte tools en apps voor de flipped classroom. Mij spreken de tools die de student tot (inter)activiteit aanzetten het meest aan. Online aantekeningen maken bij filmpjes, discussiëren, zelf producten maken, je stem uitbrengen in een poll. Ook in de flipped classroom blijft leren een werkwoord.